Data dodania: 2025-11-26
Prof. dr hab. inż. Andrzej Stepnowski
Prof. dr hab. inż. Andrzej Stepnowski (ur. 4.1.1940 w Białej Podlaskiej – zm. 14.3.2024 w Gdańsku) był wybitnym naukowcem i nauczycielem akademickim Politechniki Gdańskiej, uznanym w świecie autorytetem w zakresie geoinformatyki, hydroakustyki i technik satelitarnych. W czasie blisko 60 letniej pracy przeszedł wszystkie szczeble kariery zawodowej na obecnym Wydziale Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki – od inżyniera stażysty do profesora zwyczajnego, w utworzonej przezeń Katedrze Systemów Geoinformatycznych.
Pełnił szereg odpowiedzialnych funkcji m.in. kierownika Zakładu, kierownika Katedry, dyrektora Laboratorium, prodziekana Wydziału ETI, 3-krotnie członka Senatu PG i przewodniczącego komisji senackiej d/s współpracy międzynarodowej oraz prorektora ds. nauki Politechniki Gdańskiej.
Był członkiem Komitetu Akustyki Polskiej Akademii Nauk, ekspertem Organizacji ds. Wyżywienia i Rolnictwa NZ FAO, europejskim wiceprezydentem Komitetu Homeland Security OES IEEE, Associate Editor’em w wiodącym europejskim czasopiśmie naukowym z akustyki ACTA ACUSTICA oraz, przez pięć lat, profesorem wizytującym na 4 uniwersytetach zagranicznych w USA, Kanadzie, Turcji i Indonezji.
Jego znaczący dorobek naukowy obejmuje 2 monografie naukowe, rozdziały w monografiach, ponad 200 oryginalnych publikacji, 7 patentów i ponad 50 raportów badawczych i wdrożeniowych. Na szczególną uwagę zasługuje wydana w 2001 r. profesorska monografia naukowa ”Akustyczne systemy telemonitoringu środowiska morskiego” – pionierska w piśmiennictwie polskim w tej dziedzinie.
Profesor był też inicjatorem wielu prestiżowych konferencji naukowych oraz redaktorem ich międzynarodowych wydawnictw, m.in. Proceedings of 5th European Conference on Underwater Acoustics ECUA’2002 – największej europejskiej konferencji z akustyki podwodnej w Gdańsku, Special Issue ACTA ACUSTICA 2004 i 2008, Proceedings of TEHOSS 2005 – pierwszej międzynarodowej konferencji IEEE systemów bezpieczeństwa w Polsce i Proceedings of International Conference on Information Technology IEEE XPLORE’2012. Wyrazem uznania jego działalności w tym obszarze w skali międzynarodowej było mianowanie Go w 2006 roku na funkcję Europejskiego Wiceprezydenta Sekcji Bezpieczeństwa w Ocean Engineering Society IEEE – największej na świecie zawodowej organizacji inżynierów elektryków i elektroników.
Na podkreślenie zasługuje jego działalność w zakresie kształcenia i rozwoju kadry naukowej; stworzył szkołę naukową morskich systemów informacyjnych i geoinformatyki, co przejawia się m.in. wypromowaniem 7 doktorów nauk technicznych, z których trzech uzyskało stopień doktora habilitowanego.
Profesor Stepnowski prowadził też aktywną współpracę z otoczeniem gospodarczym, m.in. był założycielem, a następnie przewodniczącym Rady Nadzorczej firmy C-Map Poland – krajowego pioniera w sektorze geoinformatycznym, od roku 2007 funkcjonująca jako jedna z największych z sektora IT w regionie Pomorskim firma Jeppesen Poland – będąca częścią korporacji Boeing.
Wiele uzyskanych przezeń wyników znalazło istotne zastosowania w gospodarce, jak m.in. komputerowy system szacowania zasobów ryb na zbudowanym w stoczni gdańskiej statku badawczym „Profesor Siedlecki”, system monitoringu i oceny populacji ryb ECOLOG II zbudowany w firmie Seastar w Kanadzie, system klasyfikacji dna morskiego Visual Bottom Typer wdrożony w USA, system satelitarnego monitoringu miasta i strefy nadmorskiej Safe City GIS opracowany w programie PECS Europejskiej Agencji Kosmicznej ESA. Pozyskał ponadto środki na zakupienie i zainstalowanie w Politechnice Gdańskiej naziemnej stacji satelitarnej AVHRR HRTP MetOp-A.
Profesor Andrzej Stepnowski wniósł też znaczący wkład w rozwój systemów i technologii bezpieczeństwa narodowego, których był krajowym pionierem powołując Laboratorium niezawodności infrastruktur krytycznych – CIDLab oraz organizując pierwszą w Polsce międzynarodową konferencję IEEE - TEHOSS’2005. Jednocześnie, w czasie pełnienia funkcji prorektora ds. nauki w latach 2002 – 2005 powołał pierwsze w regionie pomorskim Centrum Morskich Technologii Militarnych integrujące działalność jednostek uczelni w pracach na rzecz obronności i bezpieczeństwa.
Jednym z istotnych osiągnięć profesora był, nagrodzony w 2014 roku złotym medalem na wiodących w Europie Międzynarodowych Targach Technological Innovation w Brukseli, zbudowany pod jego kierunkiem, innowacyjny w skali światowej mobilny system satelitarnej nawigacji osób niewidomych w terenie miejskim Mówiące Mapy.
W ostatnim okresie swojej działalności uczestniczył w procesie tworzenia w Gdańsku siedziby Polskiej Agencji Kosmicznej powołanej Ustawą w 2014 r. Przez pierwsze pięć lat jej funkcjonowania pracował w niej na stanowisku eksperta w Departamencie Edukacji i jednocześnie w 2017 roku zainicjował uruchomienie na Wydziale Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki innowacyjnego kierunku studiów II stopnia technologie kosmiczne i satelitarne.
Profesor Stepnowski prowadził również aktywną działalność społeczną; od 1980 r. był nieprzerwanie członkiem NSZZ Solidarność i jej współzałożycielem w Politechnice Gdańskiej oraz działaczem Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego. Przez całe życie kierował się patriotycznymi racjami dobra Kraju i Uczelni i w istotny sposób przyczynił się do rozwoju nauki i techniki polskiej i jej promocji za granicą oraz budowania społeczeństwa opartego na wiedzy. Uzyskał tytuł honorowy Mistrza Techniki Polskiej. Został również odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Medalem Komisji Edukacji Narodowej.
Dorobek profesora Andrzeja Stepnowskiego i jego wkład w rozwój nauk technicznych niech pozostanie wieloletnią inspiracją dla studentów i naukowców, równocześnie potwierdzając jego przełomowe znaczenie dla polskiej gospodarki.
Więcej informacji o Profesorze można znaleźć we wspomnieniowych artykułach, które ukazały się na łamach Pisma PG (https://pg.edu.pl/pismo):
1. Izabela Biała, De profundis ad astra Jubileusz prof. Andrzeja Stepnowskiego, Pismo PG, 2/2015
https://cdn.files.pg.edu.pl/main/Dzia%C5%82%20Promocji/profAndrzejStepnowski-jubileusz-50-lecia.pdf
2. Marek Moszyński, „Dziękuję, Panie Profesorze!” – wspomnienie o prof. Andrzeju Stepnowskim, Pismo PG, 1/2025
https://pg.edu.pl/pismo/2024-04/dziekuje-panie-profesorze-wspomnienie-o-prof-andrzeju-stepnowskim