Automatyka i Robotyka, która posiada silne posadowienie w matematycznej Teorii Systemów i Teorii Sterowania, już w połowie ubiegłego stulecia zaistniała w powszechnej świadomości jako Cybernetyka, która – kontynuując czerpanie wiedzy ze zjawisk istniejących w świecie natury – przekształciła się w Sztuczną Inteligencję, ciągle nie przestaje być dynamicznie rozwijającą się dziedziną z gruntu interdyscyplinarną, łączącą wiedzę i umiejętności pochodzące z wielu innych dyscyplin naukowych, wśród których wymienić można zarówno Matematykę, Fizykę, Biologię, Fizjologię oraz ich emanacji w postaci Sztucznej Inteligencji, Inteligencji Obliczeniowej oraz Zespołowej, jak i Teorię Sterowania, Teorię Sygnałów i Systemów, Teorię Decyzji, Informatykę, Telekomunikację, Elektronikę i Mechanikę, oraz jej połączenie w postaci Mechatroniki. Automatyka i Robotyka jest wymagającą nowoczesną dyscypliną naukowo-techniczną, która dla rozwiązywania złożonych problemów praktycznych związanych z budową technicznych urządzeń sterujących obiektami i procesami technologicznymi bez udziału człowieka (lub z jego ograniczonym udziałem) nie może nie dbać o rozwój odpowiednich teorii. W praktyce bowiem obserwujemy, że do rozwiązywania rzeczywistych (przemysłowych) problemów brak jest stosownej teorii.
Rozwój
Postęp w dziedzinie Automatyki i Robotyki jest widoczny, i obecnie układy i systemy zawierające myśl specjalisty od automatycznego sterowania (automatyki), a realizowane w oparciu o elementarne układy komputerowe oraz złożone systemy informatyczne i sieciowe, wkraczają nieomalże we wszystkie dziedziny życia, zwłaszcza w naukę, przemysł, gospodarkę i sposoby zarządzania nimi. Korzyści wynikające z automatyzacji i robotyzacji widać wyraźnie, zwłaszcza w przemyśle (samochodowym, okrętowym, lotniczym i zbrojeniowym), komunikacji, medycynie, energetyce oraz rolnictwie. Z ekonomicznego punktu widzenia upowszechnianie automatyzacji i robotyzacji jest jak najbardziej pożądane, ponieważ rosnąca konkurencyjność gospodarki oraz postępujący w skali światowej proces podziału pracy i globalizacja w upowszechnianiu jej wyników powodują stałe obniżanie kosztów produkcji, przy jednoczesnym zwiększaniu jakości i niezawodności produktu oraz skracaniu czasu potrzebnego na jego wytworzenie. Znamienne jest również to, że obecnie poziom cywilizacyjny państw ocenia się biorąc pod uwagę między innymi stopień komputeryzacji i automatyzacji osiągnięty w poszczególnych gałęziach gospodarki.
Perspektywy
Obserwowany w ostatnich latach intensywny rozwój mikroelektroniki i informatyki umożliwia ciągłe poprawianie układów i systemów automatyki, stawiając tym samym przed Automatyką i Robotyką coraz to nowe wyzwania. Proces nieustannego unowocześniania systemów automatyki powoduje, że stają się one zdecentralizowanymi systemami wielokomputerowymi, o elementach komunikujących się za pomocą różnorodnych sieci komputerowych oraz właściwościach kształtowanych na drodze programowania komputerów tworzących strukturę sprzętową tych systemów. Oczekiwać można, iż dalsza integracja gospodarki światowej wpłynie pozytywnie na rozwój nowych technologii i sprzyjać będzie upowszechnieniu i rozwojowi kompleksowych systemów automatyki. W konsekwencji wzrośnie również liczba zastosowań robotów i układów automatyki, a powstające systemy z pewnością charakteryzować się będą większą uniwersalnością i niezawodnością. Zauważalną cechą nowoczesnej Automatyki jest także poszerzanie podstawowych zadań sterowania i kontroli o coraz bardziej złożone procedury diagnostyczne oraz zwiększanie decentralizacji zadań w systemie i poszerzanie inteligencji i autonomii poszczególnych jego elementów.
Zastosowania
Przykładem kierunków, w których prowadzone są intensywne prace w obrębie Automatyki i Robotyki, jest: rozwój adaptacyjnych systemów sterowania, inteligentnych urządzeń kontrolno-pomiarowych oraz kontrolno-diagnostycznych, konstruowanie coraz bardziej inteligentnych robotów mobilnych, przeznaczonych do wykonywania specjalizowanych (a zwłaszcza niebezpiecznych lub niedogodnych dla człowieka) zadań w sferze cywilnej i wojskowej, integracja systemów zarządzania i sterowania produkcją, doskonalenie elastycznych systemów produkcyjnych, budowa rozłożonych systemów automatyki w oparciu o zakładowe i globalne sieci informatyczne (Intranet, Internet, GSM), komputeryzacja, informatyzacja i automatyzacja systemów bezpieczeństwa obywateli oraz innych systemów podnoszących komfort życia człowieka (inteligentne budynki, nadzór nad pracą urządzeń domowych, automatyka przemysłowa, samochodowa, lotnicza, morska, etc.).
Mając na uwadze wymienione kierunki rozwojowe spodziewać się można dalszego pogłębiania interdyscyplinarności w Automatyce i Robotyce oraz uwypuklania jej pozycji jako łącznika w coraz to głębszej integracji dziedzin świata rzeczywistego (mikroelektroniki, mechatroniki i innych gałęzi przemysłu) z obszarami świata wirtualnego (informatyką i jej najnowocześniejszym haptycznymi technologiami).
